หมอนรองกระดูกสันหลังทับเส้นประสาท: โรคที่ไม่ควรมองข้าม
หมอนรองกระดูกสันหลังทับเส้นประสาท (Herniated Disc หรือ Slipped Disc) เป็นภาวะที่พบได้บ่อยในผู้คนทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะในวัยทำงานและผู้สูงอายุ อาการนี้เกิดจากหมอนรองกระดูกสันหลังซึ่งเป็นโครงสร้างคล้ายเจลที่อยู่ระหว่างกระดูกสันหลังเกิดเคลื่อนหรือแตกจนไปกดทับเส้นประสาทที่อยู่ใกล้เคียง ทำให้เกิดอาการปวดและความไม่สะดวกในการเคลื่อนไหว หากปล่อยไว้โดยไม่ได้รับการรักษา อาการอาจลุกลามจนส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน
สาเหตุของหมอนรองกระดูกสันหลังทับเส้นประสาท
อายุที่เพิ่มขึ้น
เมื่ออายุมากขึ้น หมอนรองกระดูกสันหลังจะเสื่อมสภาพ สูญเสียความยืดหยุ่น และเกิดความเปราะบางง่ายขึ้น
การใช้งานผิดวิธี
การยกของหนัก การก้มยืนผิดท่า หรือการทำงานที่ต้องนั่งนานๆ โดยไม่มีการเปลี่ยนอิริยาบถ อาจเพิ่มแรงกดดันต่อหมอนรองกระดูก
อุบัติเหตุและการบาดเจ็บ
การล้ม การกระแทกอย่างรุนแรง หรืออุบัติเหตุที่กระดูกสันหลังอาจทำให้หมอนรองกระดูกเคลื่อนหรือแตก
น้ำหนักตัวเกิน
น้ำหนักตัวที่มากเกินไปจะเพิ่มแรงกดดันต่อกระดูกสันหลัง ซึ่งอาจเร่งให้เกิดภาวะนี้เร็วขึ้น
ปัจจัยทางพันธุกรรม
ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นโรคนี้มีโอกาสเสี่ยงมากกว่าปกติ
อาการของหมอนรองกระดูกสันหลังทับเส้นประสาท
ปวดหลังส่วนล่างหรือคอ
อาการปวดมักเป็นลักษณะเฉพาะที่ เช่น ปวดหลังช่วงเอวหรือคอ ขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่หมอนรองกระดูกเคลื่อน
อาการชาหรืออ่อนแรง
อาจรู้สึกชาบริเวณแขน ขา หรือบริเวณที่เส้นประสาทถูกกดทับ นอกจากนี้ยังอาจมีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง
ปวดร้าวลงขา
หากเกิดที่หลังส่วนล่าง อาจมีอาการปวดร้าวจากเอวลงไปยังขา (Sciatica)
ความยากลำบากในการเคลื่อนไหว
เช่น ลุกขึ้นนั่งหรือยืนลำบาก รวมถึงการเคลื่อนไหวที่ไม่เป็นธรรมชาติ
การวินิจฉัย
การวินิจฉัยภาวะนี้มักเริ่มต้นด้วยการสอบถามอาการและประวัติสุขภาพ รวมถึงการตรวจร่างกายเพื่อประเมินว่ามีอาการที่เชื่อมโยงกับเส้นประสาทหรือไม่ แพทย์อาจแนะนำการตรวจเพิ่มเติม เช่น:
X-ray เพื่อดูความผิดปกติของกระดูก
MRI หรือ CT Scan เพื่อดูภาพรายละเอียดของหมอนรองกระดูกและเส้นประสาท
การรักษา
การรักษาแบบไม่ผ่าตัด
พักผ่อนและปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
หลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมที่เพิ่มแรงกดดันต่อกระดูกสันหลัง
การทำกายภาพบำบัด
การยืดเหยียดกล้ามเนื้อและการออกกำลังกายเฉพาะส่วนช่วยลดอาการปวดและเพิ่มความแข็งแรงให้กล้ามเนื้อรอบกระดูกสันหลัง
การใช้ยา
เช่น ยาลดการอักเสบ ยาคลายกล้ามเนื้อ หรือยาแก้ปวด
การรักษาแบบผ่าตัด
กรณีที่อาการรุนแรง เช่น อาการปวดไม่ทุเลาจากการรักษาเบื้องต้นหรือมีอาการชาอย่างรุนแรง แพทย์อาจแนะนำการผ่าตัดเพื่อเอาหมอนรองกระดูกที่กดทับออก
การป้องกัน
ออกกำลังกายเป็นประจำ
เพื่อเสริมสร้างกล้ามเนื้อแกนกลางลำตัวและเพิ่มความยืดหยุ่นของกระดูกสันหลัง
ปรับท่าทางในการทำงาน
หลีกเลี่ยงการนั่งนานเกินไป และฝึกท่ายกของหนักอย่างถูกต้อง
รักษาน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
เพื่อลดแรงกดดันต่อกระดูกสันหลัง
หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่
เนื่องจากการสูบบุหรี่อาจเร่งให้หมอนรองกระดูกเสื่อมเร็วขึ้น